میلگردهای خرک یکی از اجزای حیاتی در صنعت ساختوساز هستند که به طور گسترده‌ای در پروژه‌های مختلف عمرانی به کار می‌روند. این نوع میلگرد به دلیل ویژگی‌ها و مزایای خاص خود، نقش مهمی در افزایش استحکام و دوام سازه‌ها ایفا می‌کند.
در این مقاله، به بررسی اهمیت میلگرد خرک در ساختوساز، مشخصات فنی، ویژگی‌های منحصربه‌فرد، کاربردهای متنوع و دلایل استفاده از آن در پروژه‌های عمرانی خواهیم پرداخت تا اهمیت این نوع محصولات فولادی به خوبی روشن شود.
میلگرد خرک چیست؟
در پاسخ به سوال خرک چیست می‌توان گفت که این قطعات نوعی از آهن آلات به حساب می‌آیند که در ساخت‌وسازهای بتنی جهت ایجاد فاصله و پشتیبانی مناسب بین لایه‌های مختلف آرماتورهای افقی و عمودی به کار می‌روند. آنها به شکل‌های مختلفی تولید می‌شوند تا بتوانند نیازهای مختلف پروژه‌های عمرانی را برآورده کنند؛ از نظر شکل ظاهری، میلگرد خرک معمولاً دارای قوسی است که به آن امکان می‌دهد تا بین دو سطح افقی قرار گیرد و بارهای عمودی را به خوبی تحمل کند.
باید توجه داشته باشید، به دلیل اینکه خرک ساختمانی با برش میلگرد ساده تولید می‌شود، هزینه خرید آن به قیمت میلگرد روز بستگی دارد.
کاربرد اصلی خرک آرماتوربندی در پروژه‌های بتنی، ایجاد فاصله مناسب بین لایه‌های مختلف قطعه است. این فاصله‌ها جهت اطمینان از پوشش بتنی کافی و جلوگیری از تماس مستقیم میلگردها با هوا و رطوبت بسیار مهم هستند؛ زیرا این تماس می‌تواند منجر به زنگ‌زدگی و کاهش استحکام سازه شود. با استفاده از آن، لایه‌های آرماتور به طور دقیق در جای خود قرار می‌گیرند و از تماس ناخواسته جلوگیری می‌شود.
علاوه‌براین، خرک میلگرد نقش مهمی در پایداری سازه‌های بتنی ایفا می‌کند. آنها جهت پشتیبانی قطعات اصلی به کار می‌روند و توزیع بار را به طور یکنواخت‌تر انجام می‌دهند. به‌این‌ترتیب، تنش‌ها و بارهای مختلف به طور یکنواخت در سراسر سازه توزیع می‌شوند که این امر به افزایش دوام و مقاومت سازه کمک می‌کند.
استفاده از آرماتور خرک همچنین برای افزایش سرعت و دقت در فرآیند ساختوساز استفاده می‌شود. با وجود آنها، کارگران ساختمانی می‌توانند قطعات را به سرعت و با دقت بیشتری در جای خود قرار دهند که این امر به کاهش زمان و هزینه‌های پروژه منجر می‌شود.
در نهایت، خرک آهنی به دلیل ویژگی‌های مکانیکی و فیزیکی خاص خود، از جمله مقاومت بالا در برابر فشار و کشش، گزینه‌ای ایده‌آل جهت استفاده در پروژه‌های مختلف به شمار می‌رود.
خرک در فونداسیون چیست؟
خرک، یکی از عناصر مهم و کاربردی در فونداسیون به حساب می‌آيد که به منظور تقویت و ایجاد پایداری در ساختار بتن‌ریزی فونداسیون به کار می‌رود. خرک‌ها معمولاً به شکل‌های مختلفی طراحی می‌شوند؛ اما هدف اصلی آنها حفظ فاصله مناسب بین میلگردهای بالا و پایین در فونداسیون است. این فاصله خرک در فونداسیون به منظور ایجاد پوشش بتنی کافی جهت حفاظت از میلگردها در برابر عوامل خارجی نظیر رطوبت و خوردگی ایجاد می‌شود.
در کل، فاصله خرک در فونداسیون گسترده باید با دقت و بر اساس محاسبات مهندسی تنظیم شود تا استحکام و پایداری سازه تضمین گردد. در چنین فونداسیون‌هایی، خرک‌ها باید به گونه‌ای قرار گیرند که فاصله بین آنها به اندازه‌ای باشد تا میلگردهای بالایی و پایینی به طور یکنواخت و بدون جابجایی در جای خود قرار گیرند. این فاصله‌ها معمولاً بسته به نوع پروژه و بارهای مورد انتظار، متفاوت هستند؛ اما به طور معمول در محدوده 1 تا 1.5 متر در نظر گرفته می‌شوند. حفظ فاصله مناسب نه تنها به توزیع یکنواخت بار و نیروها کمک می‌کند، بلکه باعث خواهد شد بتن به خوبی در تمام نقاط فونداسیون نفوذ کند و پس از خشک شدن، ساختاری یکپارچه و مقاوم ایجاد شود.
در این پروژه‌ها، خرک فونداسیون معمولاً از جنس فولاد ساخته شده است تا استحکام و دوام لازم را فراهم کند. این پشتیبانی از دو جهت اهمیت دارد: اول اینکه میلگردهای بالایی را در موقعیت خود نگه خواهد داشت و از جابجایی ناخواسته آنها در زمان بتن‌ریزی جلوگیری می‌کند؛ دوم اینکه فاصله مناسب بین میلگردهای بالایی و پایینی را تضمین خواهد کرد تا بتن بتواند به خوبی در تمام نقاط نفوذ و پس از خشک شدن، سازه‌ای یکپارچه و مستحکم را ایجاد کند.
این قطعات همچنین جهت توزیع یکنواخت بارها و نیروها در سراسر فونداسیون مورد استفاده قرار می‌گیرند. با قرارگیری خرک در فونداسیون در موقعیت‌های صحیح و حفظ فاصله‌های مناسب، بارهای وارده به فونداسیون به طور یکنواخت‌تری توزیع می‌شوند. این ویژگی به خصوص در پروژه‌های بزرگ و پیچیده عمرانی که فونداسیون نقش حیاتی در پایداری و ایمنی سازه دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
استفاده از خرک در فونداسیون نه تنها به افزایش کیفیت و دوام سازه کمک می‌کند، بلکه فرآیند ساخت را نیز بهینه‌تر می‌سازد که به کاهش زمان اجرای پروژه و هزینه‌های مرتبط با آن منجر می‌شود.
نحوه محاسبه تعداد خرک در فونداسیون
در کل، نحوه محاسبه تعداد خرک در فونداسیون یک فرآیند مهندسی است که نیاز به دقت و رعایت استانداردهای مشخصی دارد؛ جهت انجام این محاسبه، باید مراحل زیر را در نظر بگیرید:
- بررسی نقشه‌های فونداسیون: ابتدا نقشه‌های فونداسیون را به دقت بررسی کنید تا ابعاد و نوع فونداسیون مشخص شود. در این مرحله باید ضخامت و ارتفاع میلگردهای مورد استفاده و نوع بتن نیز مشخص شود.
- تعیین فاصله خرک‌ها: فاصله بین خرک‌ها بر اساس استانداردهای مهندسی و نوع سازه تعیین می‌شود.
- محاسبه مساحت فونداسیون: مساحت کل فونداسیون را با توجه به ابعاد آن محاسبه کنید. برای مثال، اگر فونداسیون به شکل مستطیل باشد، مساحت آن برابر با طول ضربدر عرض است.
- تقسیم مساحت بر فاصله خرک‌ها: جهت تعیین تعداد خرک‌ها در طول و عرض فونداسیون، مساحت کل را بر فاصله تعیین شده تقسیم کنید. برای مثال، اگر طول فونداسیون 10 متر و عرض آن 5 متر باشد و فاصله بین 1 متر در نظر گرفته شود، تعداد خرک‌ها در طول برابر با 10 و در عرض برابر با 5 خواهد بود.
- تعیین تعداد کل خرک‌ها: با توجه به تعداد خرک‌ها در طول و عرض، تعداد کل را محاسبه کنید. در مثال بالا، تعداد کل برابر با 10 ضربدر 5، یعنی 50 خواهد بود.
- بررسی نیازهای اضافی: ممکن است نیاز به خرک‌های اضافی در نقاط خاصی مانند گوشه‌ها، لبه‌ها و مناطقی که بار بیشتری تحمل می‌کنند، باشد؛ این نیازها باید با توجه به نقشه‌های مهندسی و استانداردهای ساختوساز مشخص شود.
باید توجه داشته باشید که این نوع محاسبات باید تحت نظر یک مهندس سازه یا معمار انجام شود تا تمامی معیارهای ایمنی و استانداردهای ساختوساز رعایت شده باشد.
جمع‌بندی
همانطور که گفته شد، خرک نوعی از انواع میلگرد به شمار می‌رود که در آرماتوربندی فونداسیون از آن در صنعت ساختوساز استفاده می‌شود. این قطعات در پروژه‌های بتنی کوچک و گسترده به کار می‌روند و جهت ایجاد فاصله بین میلگرد و فونداسیون مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای شناخت بیشتر از میلگرد میتوانید مقاله میلگرد چیست را مطالعه کنید.
برای آگاهی از قیمت ورق، قیمت پروفیل امروز و خرید هرگونه قطعات فولادی دیگر، میتوانید به وبسایت پیوان به عنوان یکی از بهترین تامین‌کنندگان محصولات فولادی و ساختمانی در ایران مراجعه کنید.