تفاوت نبشی و ناودانی؛ بررسی جامع و مقایسه نبشی و ناودانی

احتمالا برای شما این سوال پیش آمده که نبشی و ناودانی با وجود شباهت‌هایشان، در چه چیزی با هم تفاوت دارند؟ نبشی و ناودانی دو تا از مهم‌ترین محصولاتی هستند که در صنایع آهن‌آلات ساختمانی، تولید و استفاده می‌شوند. در نتیجه شناخت تفاوت نبشی و ناودانی موضوع مهمی است که افراد فعال در حوزه صنعت ساخت‌وساز باید به‌خوبی از آن مطلع باشند. در این نوشتار قصد داریم تا درباره‌ تفاوت بین این دو و کاربرد نبشی و ناودانی، صحبت کنیم. اما در قدم اول برای این‌که بهتر متوجه تفاوت نبشی و ناودانی شوید، لازم است درباره هر کدام از آنها اطلاعات کاملی داشته باشید. به همین خاطر توصیه می‌کنیم مقالات قیمت روز نبشی را در مجموعه سایت پیوان بررسی کنید، سپس بخش بعدی  را که در مورد شباهت‌های بین این دو نوع پروفیل وجود دارد را مطالعه نمایید.

نبشی چیست؟

نبشی یکی از پروفیل‌های فلزی است که در صنایع ساختمانی و مهندسی به کار می‌رود. این پروفیل به شکل حرف “L” است و از دو بال که به زاویه ۹۰ درجه به هم متصل هستند، تشکیل شده است. از این قطعات به عنوان یک عنصر سازه‌ای جهت تقویت و پشتیبانی استفاده می‌شود.

به طور کلی، کاربرد نبشی در ساخت فریم‌های فلزی، سازه‌های فولادی، اسکلت ساختمان‌ها، پله‌ها و سایر قطعات سازه‌ای است. آنها به دلیل شکل و استحکام‌شان می‌توانند بارهای فشاری و کششی را به خوبی تحمل کنند و به همین دلیل در بسیاری از سازه‌ها و پروژه‌های عمرانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند؛ جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره این نوع قطعات فولادی، می‌توانید به مطلب نبشی چیست مراجعه کنید.

انواع نبشی

نبشی‌ها به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: مساوی و نامساوی. بال مساوی دارای دو بال با عرض برابر است و به طور گسترده در ساخت‌وسازهای عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بال نامساوی دارای دو بال با عرض‌های متفاوت است و در مواردی که نیاز به توزیع متفاوت بارها وجود دارد، به کار می‌روند.

علاوه‌بر این دو نوع، نبشی‌ها به دو صورت پرسی و فابریک به بازار عرضه می‌گردند. نوع پرسی از ورق‌های فلزی به روش پرس‌کاری تولید می‌شود و معمولاً دارای دقت کمتری در ابعاد و زوایا است. نوع فابریک به وسیله نورد گرم تولید می‌شود و دارای دقت بالاتری در ابعاد و زوایا و از کیفیت بهتری برخوردار است.

در ساختمان‌سازی، انواع نبشی کشی ساختمان بر اساس نوع و محل کاربرد، می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، نبشی کشی دیوارها جهت تقویت دیوارهای آجری یا بتنی، پله‌ها برای ایجاد استحکام بیشتر در سازه پله و سقف‌ها جهت پشتیبانی از سقف‌های کاذب از جمله موارد استفاده رایج از آنها در ساختمان‌سازی هستند.

بنابراین، انواع این قطعات بر اساس نیازهای مختلف مهندسی و معماری انتخاب و مورد استفاده قرار می‌گیرند که نقش مهمی در افزایش استحکام و پایداری سازه‌ها ایفا می‌کنند.

به هنگام خرید این نوع محصولات فولادی، باید توجه داشته باشید که به دلیل وجود انواع مختلف این پروفیل، قیمت نبشی بر اساس نوع آن متغیر خواهد بود.

ناودانی چیست؟

ناودانی یکی از پروفیل‌های فلزی به حساب می‌آید که در صنعت ساختمان و مهندسی به کار می‌رود. این پروفیل به شکل حرف “U” است و از یک بخش افقی و دو بخش عمودی تشکیل می‌شود.

این قطعات در انواع مختلفی از پروژه‌های ساختمانی و مهندسی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین کاربرد ناودانی شامل ساخت و تقویت سازه‌های فلزی، فریم‌های در و پنجره، اسکلت ساختمان‌ها، پل‌ها، برج‌ها و تجهیزات صنعتی است. به دلیل شکل خاص و استحکام بالای آن، این پروفیل‌ها می‌توانند بارهای فشاری و کششی را به خوبی تحمل کنند.

در ساختمان‌سازی، ناودانی‌ها به عنوان المان‌های اصلی یا فرعی در ساخت قاب‌ها، ستون‌ها و تیرها به کار می‌روند. همچنین، در ساخت سوله‌ها، سالن‌های صنعتی و انبارها، از آنها به عنوان عناصر سازه‌ای جهت ایجاد استحکام و پایداری استفاده می‌شود؛ برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این قطعات، می‌توانید به مطلب ناودانی چیست مراجعه کنید.

انواع ناودانی

ناودانی‌ها به طور کلی به دو نوع اصلی ساده و مشبک تقسیم می‌شوند. نوع ساده دارای سطح مقطع یکدست است و معمولاً در کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا و ساختار محکم دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. نوع مشبک دارای سوراخ‌ها یا برش‌هایی در طول بدنه خود است که باعث کاهش وزن و تسهیل در اتصالات می‌شوند.

از نظر تولید، این قطعات به دو صورت نورد سرد و گرم هستند. همچنین، استاندارد ناودانی شامل UPE و UPN است؛ UPE بال‌های موازی دارد و از نظر کاربرد به دلیل سطح تماس بیشتر، برای اتصالات مناسب‌تر به نظر می‌رسد. UPN بال‌های مخروطی دارد و به دلیل طراحی خاص خود، جهت تحمل بارهای مختلف و ایجاد ساختارهای پایدار مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ برای آشنایی بیشتر با این استانداردها، می‌توانید به مقاله انواع استاندارد ناودانی مراجعه کنید.

در ساختمان‌سازی و مهندسی، انواع ناودانی‌ها بر اساس نیازهای مختلف انتخاب می‌شوند. به عنوان مثال، نوع ساده برای ساخت ستون‌ها، تیرها و قاب‌ها به کار می‌روند، در حالی که نوع مشبک جهت کاربردهایی که نیاز به کاهش وزن و افزایش سرعت نصب دارند، استفاده می‌شوند. جالب است بدانید که مانند نبشی، قیمت ناودانی نیز بر اساس نوع آن متفاوت خواهد بود.

شباهت‌ نبشی و ناودانی

نبشی و ناودانی دو تا از مهم‌ترین محصولات در صنایع آهن‌آلات ساختمانی هستند که به‌دلیل بعضی از شباهت‌ها گاهی با هم اشتباه گرفته می‌شوند. هر دوی این محصولات، شاخه‌های آهنی طویلی هستند (که به آن پروفیل گفته می‌شود) و برای کاربردهای ساختمان‌سازی بسیار مورد توجه سازندگان قرار می‌گیرند. نبشی و ناودانی هر دو نوعی پروفیل ساختمانی باز محسوب می‌شوند، هر دو نوع سبک و سنگین دارند. هر دو نبشی و ناودانی را می توان به صورت فابریک از طریق نورد گرم و پرسی به روش شکل دهی سرد  تولید نمود. به دلیل تشابه روند تولید کارخانه‌های تولیدکننده نبشی، ناودانی را نیز تولید می‌کنند.

با این حال، این دو پروفیل آهنی از لحاظ ظاهر و کاربرد تفاوت‌های اساسی با هم دارند که در ادامه این مقاله به بررسی این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت.

تفاوت نبشی و ناودانی از نظر شکل ظاهری

معمولاً در بیشتر مواقع به‌جای این که توضیحاتی در مورد این دو پروفیل پرکاربرد بخوانید، کافی ‏است عکس نبشی و ناودانی را ببینید تا متوجه فرق میان آن‌ها شوید. در نگاه اول به پروفیل‌های نبشی و ناودانی متوجه تفاوت شکل ظاهری آنها با هم خواهید شد. نبشی از لحاظ شکل ظاهری، شبیه به حرف L انگلیسی است. در حالی که ظاهر ناودانی به حرف U یا C انگلیسی شباهت دارد.

ارتفاع بال‌ها در ناودانی‌ بین 30 تا 400 میلی‌متر است و این پروفیل در سایزهای 8 تا 16 تولید می‌شود. نبشی‌ها طول بین 6 تا 12 متر دارند و ضخامت آنها نیز بین 3 تا 35 میلی‌متر متغیر است.

بی‌شک تفاوت ظاهری نبشی و ناودانی در کاربرد آنها تاثیر دارد. جالب است بدانید در برخی از مواقع با برش محوری ناودانی از قسمت جان می‌توان دو تا نبشی ایجاد کرد؛ که البته در هر پروژه‌ای کاربرد ندارد، زیرا در برخی از پروژه‌ها تاکید زیادی بر کاربرد خاص پروفیل نبشی وجود دارد و باید حتماً نوع فابریک آن استفاده شود.

تفاوت نبشی و ناودانی از نظر ساختار بال

منظور از ساختار بال در این پروفیل‌های آهنی، عضوی است که نیروهای خمشی و برشی را تحمل می‌کند. در ساختار هر دوی این محصولات، دو بال دیده می‌شود. در ناودانی عضو دیگری به نام جان در بین دو بال قرار دارد. در حالی که در نبشی خبری از عضو جان نیست و دو بال به صورت عمود در کنار هم قرار گرفته‌اند. دیگر تفاوت نبشی و ناودانی در ساختار بال، مربوط به سایز آنهاست. در نبشی این امکان وجود دارد که اندازه دو بال با هم مساوی نباشد. یعنی پروفیل نبشی به دو صورت با بال مساوی و نبشی با بال نامساوی تولید می‌شود. در حالی که در ناودانی سایز دو بال همیشه هم‌اندازه هستند.

تفاوت نبشی و ناودانی از نظر ساختار جان

بخش جان در واقع وظیفه مقاومت در برابر نیروهای کششی را بر عهده دارد. این ساختار فقط مختص ناودانی است و در ساختار نبشی دیده نمی‌شود. اما با در نظر گرفتن طرز قرارگیری نبشی در سازه، می‌توان یک بال آن را جان در نظر گرفت. در حالی که در ناودانی عملا این عضو وجود دارد و در طراحی‌ها مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

تفاوت نبشی و ناودانی در متریال تولیدی

مواد اولیه کاربردی در ساخت نبشی در مقایسه با ناودانی گسترده‌تر است. به طور معمول در بازار، انواع نبشی از لحاظ جنس شامل نبشی پلاستیکی، نبشی PVC، نبشی ضدزنگ، نبشی استیل، نبشی گالوانیزه و نبشی ام‌دی‌اف می‌شود. در حالی که ناودانی بیشتر از فلز تولید می‌شود و از لحاظ جنس شامل ناودانی گالوانیزه، ناودانی آلومینیومی و ناودانی استیل است. کاملا واضح است که با توجه به جنس نبشی و ناودانی، قیمت آنها نیز در بازار متفاوت خواهد بود.

تفاوت استاندارد ساخت در نبشی و ناودانی

کارخانه‌های مختلف برای تولید نبشی و ناودانی از لحاظ ضخامت، اندازه بال، وزن و… باید طبق استانداردهای تولید عمل کنند. در جدول مهندسی اشتال اعداد استانداردهای تولید این دو پروفیل آهنی ذکر شده است که برای مشاهده آنها کافی است به جدول اشتال نبشی و جدول اشتال ناودانی مراجعه کنید. همچنین لازم است بدانید کشورهای مختلف ممکن است استانداردهای خاص خود را داشته باشند. البته برای صادر کردن، کالاهای آهنی باید با معیارهای استانداردهای جهانی مطابقت داشته باشند. ناگفته نماند که استاندارد ساخت نبشی و ناودانی با هم فرق دارد:

• استانداردهای نبشی: استاندارد BS EN 10056 و DIN 1022
• استانداردهای ناودانی: استاندارد BS EN 10279 و DIN 1026

تفاوت نبشی و ناودانی از لحاظ کاربرد

تا اینجا درباره فرق میان نبش و ناودانی از لحاظ ساختاری صحبت کردیم. بی‌شک با توجه به تفاوت‌های ساختاری میان آنها، کاربرد نبشی و ناودانی هم با هم فرق دارد. در ادامه، به‌طور مجزا به کاربردهای این دو محصول آهنی پرکاربرد اشاره می‌کنیم.

کاربرد نبشی

نبشی‌ها در ضخامت‌های مختلفی ساخته می‌شوند. بیش‌تر نبشی‌ها، ضخامتی در محدوده‌ی بین 3 تا 35 میلی‌متری دارند. همچنین طول آن‌ها چیزی بین 6 الی 12 متر متغیر خواهد بود. این تفاوت در اندازه‌ها به سبب کاربردهای مختلفی است که از نبشی انتظار می‌رود. در برخی از کاربردها از نبشی به صورت شاخه‌ای استفاده می‌شود. همچنین از نبشی به صورت خردشده می‌توان استفاده کرد. برخی از کاربردهای نبشی‌ها در ساخت و ساز عبارت‌اند از:

• استفاده از نبشی برای اتصال پل به ستون
• استفاده از نبشی برای اتصال تیرآهن به بیم های باربر
• استفاده از نبشی برای ساخت ستون
• استفاده از نبشی برای ساخت خرپا
• استفاده از نبشی برای ساخت سقف کرمیل
• استفاده از نبشی برای اتصالات ساده
• استفاده از نبشی برای اتصال ستون به صفحات در فونداسیون

بیشتر بخوانید: نبشی‌کشی ساختمان چگونه انجام می‌شود؟

کاربرد ناودانی در ساخت و ساز

ناودانی‌ها به دلیل شکل ظاهری ویژه‌، دارای کاربرد گسترده‌ای در صنعت هستند. این قطعه اغلب در کنار تیرآهن یا سایر محصولات فولادی دیگر قرار خواهد گرفت. ناودانی را به صورت پیچ و مهره یا با استفاده از جوشکاری در محل مورد نظر نصب خواهند کرد. برخی از مهم‌ترین کاربردهای این پروفیل عبارت‌اند از:

• در ساخت و تولید ماشین‌آلات
• در ساخت چهارچوب
• در ترمیم بنا و سازه‌ها
• در ساختمان‌سازی
• در تشکیلات دریایی
• در ساپورت لوله‌های انتقال آب
• در سینی کابل‌های برق

نکته‌ی مهم درباره این دو پروفیل‌ها این است که هر دوی آنها را می‌توان به صورت ترکیبی نیز به کار برد؛ یعنی اگر جفت ناودانی در هم استفاده شود، شکل قوطی برای ساخت ستون و خرپا،‌ به کار گرفته می‌شود. همچنین جالب است بدانید که اگر طبق نظر مهندسان، استفاده از پروفیل فابریک، الزام نداشته باشد، با برش برخی از پروفیل‌ها می‌توان به انواع دیگر دست یافت که در بخش تفاوت نبشی و ناودانی از نظر شکل ظاهری به آن‌ها اشاره کردیم. تا این بخش از مقاله تفاوت‌ نبشی و ناودانی را بررسی نمودیم. اما هر یک از پروفیل‌های نبشی و ناودانی دارای انواع گوناگونی هستند که این تنوع می‌تواند باعث وجود تفاوت‌های بیشتری بین نبشی و ناودانی شود. به همین جهت در ادامه مقاله انواع نبشی و ناودانی را نیز مورد بررسی قرار خواهیم داد.

بیشتر بخوانید: مشخصات ناودانی و روش های تشخیص کیفیت آن!

جمع‌بندی

به طور خلاصه، تفاوت‌های شکل ظاهری نبشی و ناودانی نه تنها در طراحی و ساخت آن‌ها مشخص است، بلکه این تفاوت‌ها تأثیر قابل توجهی بر کاربردهای عملی آن‌ها در پروژه‌های ساختمانی و مهندسی دارند. نبشی به دلیل شکل “L” و زوایای قائم، بیشتر در تقویت و ایجاد اتصالات زاویه‌دار مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ درحالی‌که ناودانی به شکل “U” و با بال‌های عمودی، برای تحمل بارهای محوری و خمشی و ایجاد سازه‌های پایدار مناسب‌تر است. این تفاوت‌ها باعث می‌شوند که هر کدام از این پروفیل‌ها نقش منحصربه‌فردی در بهبود کیفیت و کارایی سازه‌ها ایفا کنند.